Τρίτη, Μαΐου 10, 2011

Στα ίχνη της γραμμής του Λαυρίου

Το περασμένο Σάββατο (7/5/2011) ξεκίνησα το πρωϊ για να επισκεφθώ για πρώτη φορά το "πάρκο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης" που βρίσκεται μεταξύ των λεωφόρων Δημοκρατίας και Φυλής, στα όρια των δήμων Ιλίου, Αγίων Αναργύρων και Καματερού. Οι εντυπώσεις μου ήταν πολύ καλές και απόρησα που δεν είχα πάει νωρίτερα. Τη διαδρομή από την Αγία Παρασκευή ως το πάρκο την έκανα με το ποδήλατο και δεν το μετάνιωσα, παρά τα 11 χιλιόμετρα και το κοκκίνισμα από τον ήλιο. Ο λόγος είναι ότι στη διαδρομή είχα την ευκαιρία να δω κάποια πράγματα, τα οποία σίγουρα δε θα τα έβλεπα αν πήγαινα με το αυτοκίνητο ή το λεωφορείο. Αυτά που είδα είναι τα εξής:
  • Φρέατα του Αδριάνειου Υδραγωγείου στην περιοχή νοτίως του ΟΑΚΑ. 
  • Ίχνη του σιδηρόδρομου Λαυρίου που καταργήθηκε το 1960, στην περιοχή Αλσούπολης - Νέας Φιλοθέης.
  • Το ρωμαϊκό υδραγωγείο που περνά πάνω από τη λεωφόρο Καποδιστρίου στην περιοχή της Καλογρέζας.
 Τα πρώτα βρίσκονται επί της οδού Αποστόλου Παύλου στο Μαρούσι. Η οδός αυτή -όπως και πολλές άλλες στην Αθήνα και τους γύρω δήμους- ακολουθεί την όδευση του Αδριάνειου Υδραγωγείου. Το υδραγωγείο αυτό κατασκευάστηκε το 2ο αιώνα μ.Χ για να φέρει στην Αθήνα το νερό της Πάρνηθας και η όδευσή του ήταν σχεδόν εξ' όλοκλήρου υπόγεια. Περισσότερα θα γράψω σε επόμενη ανάρτηση. Κάποιες φωτογραφίες μπορείτε να δείτε εδώ.

Το ρωμαϊκό υδραγωγείο που περνά πάνω από τη λεωφόρο Καποδιστρίου είναι πιθανότατα κάπως μεταγενέστερο του Αδριάνειου και έφερνε νερό από τις πηγές του Κεφαλαρίου στην Αθήνα. Δεν είναι πλήρως γνωστή ο όδευσή του. Και γι' αυτό περισσότερα σε επόμενη ανάρτηση... Φωτογραφίες εδώ.

Το θέμα όμως που με προβλημάτισε περισσότερο ήταν ο σιδηρόδρομος που συνέδεε την Αθήνα με το Λαύριο, ίχνη του οποίου βρήκα στην περιοχή της Νέας Φιλοθέης αλλά και στη Νέα Φιλαδέλφεια. Φωτογραφίες από τα απομεινάρια του μπορείτε να δείτε παρακάτω.



Θυμήθηκα ότι πριν από 15-20 χρόνια, πριν ακόμα γίνουν τα έργα της Αττικής Οδού και της διαπλάτυνσης της Δουκίσσης Πλακεντίας στο Χαλάνδρι, συναντούσα ίχνη γραμμών αλλά και μικρές γέφυρες στις πρώτες μου ποδηλατικές βόλτες στο Χαλάνδρι και το Γέρακα, ενώ αργότερα "ακολούθησα" τη γραμμή ως την Κάντζα και την Παιανία. Δυστυχώς δεν έχω φωτογραφίες από εκείνη την περίοδο, αλλά στην ιστοσελίδα του Δημήτρη Τερτίπη θα βρει κανείς μια πραγματικά αξιέπαινη και πολύ εμπεριστατωμένη έρευνα για τη γραμμή του Λαυρίου με πολύ πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Περιληπτικά, στη μορφή που είχε η γραμμή κατά την περίοδο της οριστικής κατάργησής της το 1960, διέγραφε μια πορεία στη βόρεια και βορειοανατολική Αθήνα σχεδόν παράλληλη με τη σημερινή Αττική Οδό και λίγο νοτιότερη από αυτή. Περνούσε από τους δήμους Αγίων Αναργύρων, Νέας Φιλαδέλφειας, Νέου Ηρακλείου, Φιλοθέης (στα όριά της με το Μαρούσι), Χαλανδρίου και Γέρακα. Στο Γέρακα περνούσε στη νότια πλευρά της λεωφόρου Μαραθώνος και συνέχιζε για το Λαύριο περνώντας από τα ΚΕΝΤΡΑ (το τονίζω αυτό) της Παιανίας, της Κάντζας, του Κορωπίου, της Κερατέας και του Κουβαρά. Επιπλέον είχε σταθμούς στο Δασκαλειό και το Θορικό, ενώ έφτανε ως το λιμάνι του Λαυρίου. Το ίχνος της γραμμής είναι για το υποψιασμένο μάτι ορατό από το Google Earth και γνωρίζοντας κατά προσέγγιση την πορεία της γραμμής στα Μεσόγεια, δε δυσκολεύτηκα καθόλου να την αποτυπώσω. Μπορείτε να κατεβάσετε το αντίστοιχο αρχείο kml εδώ ή να δείτε τη διαδρομή στο χάρτη του wikiloc που ακολουθεί. Αξίζει κανείς να μελετήσει το αρχείο ή να εστιάσει στο χάρτη για να δει ποιές περιοχές θα εξυπηρετούσε. Πρόκειται για μια γραμμή μήκους 62 χιλιομέτρων! Η κατάργησή της έγινε επί των ημερών του εθνάρχη - τσιμεντάρχη και συνέπεσε με την περίοδο του ξηλώματος του τραμ της Αθήνας. Ας αναλογιστούμε πόσο διαφορετική θα ήταν η συγκοινωνιακή κατάσταση στη βόρεια και ανατολική Αθήνα καθώς και τα Μεσόγεια αν υπήρχε σήμερα ένας τέτοιος σιδηρόδρομος. Θα μπορούσε να πει κανείς "τι να σου κάνει ένας στενού εύρους σιδηρόδρομος, με μονή γραμμή εν μέσω κατοικημένων περιοχών". Πολλές πόλεις ανά τον κόσμο (βλ. παραδείγματα παρακάτω) έχουν στενού εύρους σιδηροδρόμους καθώς και υβρίδικά συστήματα τρένου/τράμ όπου ο σιδηρόδρομος οδεύει ως τραμ σε κατοικημένες περιοχές. Εμείς όμως προτιμήσαμε να καταργήσουμε τη γραμμή για να κατασκευάσουμε σχεδόν 50 χρόνια μετά, με τεράστιο κόστος, έναν προαστιακό που μπορεί να αναπτύσσει ταχύτητες ως 160 χλμ/ώρα αλλά το όποιο όφελος της ταχύτητας εξανεμίζεται καθώς ο χρόνος πρόσβασης στους σταθμούς είναι σημαντικά μεγαλύτερος ενώ δεν υπάρχουν οργανωμένοι χώροι στάθμευσης πλησίον των σταθμών.



Θα με ρωτήσετε τώρα τι κάθομαι και τα γράφω όλα αυτά. Τα γράφω γιατί τα τελευταία χρόνια, στο όνομα της "οικονομικής εξυγείανσης" του ΟΣΕ, σε πολλές γραμμές έχει ανασταλεί η κυκλοφορία αμαξοστοιχιών με κίνδυνο οι γραμμές αυτές να χαρακτηριστούν καταργημένες και να έχουν την τύχη της γραμμής του Λαυρίου. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται εκτός κυκλοφορίας σχεδόν το σύνολο του δικτύου στην Πελοπόννησο (με εξαίρεση το τμήμα Κόρινθος - Κιάτο), οι γραμμές δυτικά της Έδεσσας ενώ οι γραμμές βορείως της Θεσσαλονίκης έχουν πλέον ελάχιστη κυκλοφορία. Όταν μια γραμμή καταργηθεί, όπως εκείνη του Λαυρίου, δημιουργούνται γύρω από αυτή τετελεσμένες καταστάσεις που καθιστούν σχεδόν ανέφικτη την επαναλειτουργία της. Αν τώρα θέλαμε να ξαναλειτουργήσουμε τη γραμμή εκείνη θα έπρεπε να κατεδαφιστούν αυθαίρετα, να γίνουν ισόπεδες διαβάσεις σε πολυσύχναστες (πλέον) λεωφόρους όπως η Καποδιστρίου, να τροποποιηθούν ή να κατασκευαστούν ανισόπεδοι κόμβοι (σίδερα Χαλανδρίου, λεωφ Κηφισού), να δεχθούν οι πολίτες να περάσει η γραμμή δίπλα από το σπίτι τους, να χάσουν πιθανώς τη θέση στάθμευσης τους, να επιβραδυνθεί η κυκλοφορία των αυτοκινήτων σε κάποιους άξονες. Παρότι η Αθήνα πλέον διψάει για μια τέτοια γραμμή, η επαναλειτουργία της θα είχε τεράστιο οικονομικό αλλά και πολιτικό κόστος. Αντί αυτής, και με τεράστιο κόστος, κατασκευάστηκε ένας προαστιακός σιδηρόδρομος που εξυπηρετεί πολύ λιγότερο, με σταθμούς μακριά από τα κέντρα των οικισμών, του οποίου η επέκταση ως το Λαύριο καρκινοβατεί και πιθανότατα δε θα κατασκευαστεί ποτέ. Το δίδαγμα από όλα αυτά που γράφω είναι ότι αν για κάποιο λόγο μια γραμμή θεωρούμε ότι δε μας χρειάζεται ή δεν είναι βιώσιμη (αν και διαφωνώ συνολικά με την κατάργηση γραμμών) πρέπει να τη διαφυλάσσουμε και να τη θεωρούμε ως υπάρχουσα σε κάθε σχεδιασμό, πολεοδόμηση, ανάπλαση ή έργο οδοποιίας. γιατί δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πως μπορεί να μας εξυπηρετήσει στο μέλλον. Οι καταργημένες γραμμές της Πελοποννήσου δέχονται ήδη επιβουλές από δημάρχους για κατασκευή χώρων στάθμευσης (βλέπε Μέγαρα, Λουτράκι, Πάτρα) ενώ έχει αρχίσει η συστηματική λεηλασία από αθίγγανους των έρημων πλέον απο προσωπικό σταθμών και μηχανοστασίων. Μπορεί τώρα το "Αθήνα - Καλαμάτα σε 2.30' με το αμάξι" να μας φαίνεται πολύ ελκυστικό σε σχέση με τις 5+ ώρες το σιδηρόδρομου αλλά πρέπει να βλέπουμε μακριά. Ήδη, με τη βενζίνη στο 1.80 € και τα διόδια να αυξάνονται συνεχώς πολλοί είναι εκείνοι που νοσταλγούν το τρένο.

Και για την ιστορία, αξίζει να αναφέρουμε δύο παραδείγματα αστικών/προαστιακών σιδηροδρόμων υβριδικού τύπου (τράμ/τρένο). Και τα δύο παραδείγματα είναι από τη Γερμανία. Το ένα είναι η γραμμή OEG, η οποία κάνοντας μια κυκλική διαδρομή εξυπηρετεί τις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Χαιδελβέργης, του Mannheim και του Weinheim. Έχει διπλή χρήση: ως τραμ στα κέντρα των πόλεων ενώ έξω από αυτά έχει περισσότερο το χαρακτήρα σιδηροδρόμου, με αποκλειστικό διάδρομο και ισόπεδες διαβάσεις σε μεγάλο τμήμα της διαδρομής του. Αξίζει να σημειωθεί ότι η γραμμή είναι μετρικού εύρους όπως η μακαρίτισσα γραμμή του Λαυρίου αλλά και πολλές άλλες γραμμές ανά την Ελλάδα (Πελοπόννησος, δυτική Αττική, Θεσσαλία) ενώ κατά τόπους είναι μονή. Αυτά δεν την εμποδίζουν από το να εξυπηρετεί πληρέστατα τις περιοχές από όπου περνά, με δρομολόγια ανά 10 λεπτά τις ώρες αιχμής. Ίσως έτσι θα μπορούσε να μοιάζει το αστικό κομμάτι της γραμμής του Λαυρίου (και με μικρό σχετικά κόστος!) αν είχε επιβιώσει από τη λαίλαπα του εθνάρχη και είχε ενδιαφερθεί σοβαρά η πολιτεία. Θαυμάστε φωτογραφίες...
Νέος συρμός του ΟΕG στο κέντρο του Mannheim (πηγή: http://www.michaeltaylor.ca/trams/germany/130-oeg.html)
Νέος συρμός πλησιάζοντας στο Viernheim (πηγή: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:OEG_Variobahn_117_in_Viernheim_100_1085.jpg)
Παλιός συρμός στο σταθμό του Viernheim. (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:OEG_Bahnhof_Viernheim_Dezember_2004.jpeg)
Παλιός συρμός πλησιάζοντας στο Viernheim (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:OEG_Gt8_108_in_Viernheim_100_1087.jpg)
  Ένα άλλο παράδειγμα υβριδικού τραμ/τρένου είναι ο προαστιακός σιδηρόδρομος (S-Bahn) της Karlsruhe. Στο κέντρο της πόλης κυκλοφορεί ως τραμ ενώ έξω από αυτό κινείται σε κανονικό σιδηροδρομικό διάδρομο. Οι γραμμές είναι κανονικού εύρους αλλά κατά τόπους είναι μονές.

Το S-Bahn ως τραμ στο κέντρο της Karlsruhe (http://www.railway-technology.com/projects/karlsruhe/karlsruhe8.html)
Και ως τρένο εκτός της πόλης (πηγή: http://www.rail-pictures.com/name/train-photo/3868/gallery/Germany~Light+rail~Karlsruhe+S-Bahn.html)
Οι συρμοί είναι συμβατοί με το σύστημα ηλεκτροδότησης του κύριου σιδηροδρομικού δικτύου (πηγή: http://www.railway-technology.com/projects/karlsruhe/karlsruhe3.html)
 Αυτά κάνουν οι φτωχοί γερμανοί με τις μετρικές και τις μονές γραμμές τους. Εμείς τις υποτιμούμε, τις καταργούμε και στη θέση τους φτιάχνουμε φαραωνικά έργα τεράστιου κόστους και αμφίβολης χρησιμότητας τα οποία σπανίως ολοκληρώνονται. Ένα τέτοιο φαίνεται παρακάτω: ο τετραπλός (μερικώς υπόγειος) σιδηροδρομικός διάδρομος μεταξύ Τριών Γεφυρών και Αχαρνών φωτογραφημένος από την πεζογέφυρα του Πύργου Βασιλίσης.


15 σχόλια:

Φώτης Τσιρώνης είπε...

Μπράβο φίλε μου, πάρα πολύ καλό το οδοιπορικό! Ωραίες οι φωτογραφίες και πολύ καλή η προσπάθεια ανακάλυψης της διαδρομής.

Έχεις υπόψιν σου άλλα έργα παλαιότερων εποχών, τα απομεινάρια των οποίων είναι ακόμα ορατά? Σκεφτόμουν να κάνω καμιά βόλτα στα μακρά τείχη στον Κηφισό στο Μοσχάτο

kstamatis@hotmaikl.com είπε...

Ετοιμάζω κάτι για το Αδριάνειο Υδραγωγείο. Υπάρχει και είναι ορατό σε αρκετά σημεία της Αθήνας, σε άλλα το υποψιασμένο μάτι μπορεί να ανιχνεύσει την υπόγεια παρουσία του. Επίσης, ετοιμάζω κάτι και για τον παλιό σιδηρόδρομο (καταργημένο από το 1936) μεταξύ Κηφισιάς και Διονύσου.

Yannis F είπε...

Πραγματικά επιμορφωτικό όσο και συγκινητικό το φωτορεπορτάζ σας για τη γραμμή του Λαυρίου.

Ακόμα έχω στο μυαλό μου εικόνες από τις γραμμές του τρένου που χάζευα από το παράθυρο του ΚΤΕΛ καθ οδόν προς το Λαύριο σε όλη σχεδόν τη διαδρομή του. Ηταν το μόνο ενδιαφέρον μου σαν πιτσιρικάς, να είμαι καρφωμένος στο παράθυρο και να σκανάρω τα χωράφια για ίχνη γραμμών από τότε.

Ευχαριστώ,,

Γιάννης Φραγκάκης

kstamatis@hotmaikl.com είπε...

Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες, ο Δημήτρης Τερτίπης έχει κάνει ΤΟ οδοιπορικό στο υπεραστικό κομμάτι της γραμμής. Θα το βρείτε εδώ: http://users.ntua.gr/dtert/trena/ekdromes/Lavrio/. Κι εγώ "κυνηγούσα" τα ίχνη των γραμμών μεταξύ Χαλανδρίου και Μαρκόπουλου με το ποδήλατο πριν 16+ χρόνια. Μακάρι να είχα φωτογραφική μηχανή τότε....

takis tolias είπε...

Νοσταλγος κι' εγω της παλιας γραμμης των μετταλειων του Λαυριου, παθαινω flash back διαβαζωντας και βλεποντας τα κειμενα σας! Αναπολω τις γραμμες και τα γεφυρακια της....στις οποιες παιζαμε πανω τους ατελειωτες ωρες,μιας και αφτες βρισκοντουσταν 30 μετρα πισω απ'το πατρικο μου σπιτι στην οδο Μεσσηνιας,παραλληλη με την οδο Λαυριου στην περιοχη της Αλσουπολης του Δημου Ν.Ιωνιας συνορευωντας με τον δημο Αμαρουσιου και τον χωρο του ΟΑΚΑ! Νοσταλγω οπως σου προαναφερα με μεγαλη θλιψη γιατι το σημερα, ειναι τοσο διαφορετικο απο το ΄1972΄ χρονια η ποια παιζαμε ανεμελοι τσουρμο πιτσιρικαδες, στις δασικες εκτασεις του τοτε ΟΑΚΑ. Θυμαμε τις γραμμες του Λαυριου να τις εχουμε ανακαληψει περπατοντας βαθεια μεσα εως το Χαλανδρι,καπου στον σημερινο σταθμο του Προαστιακου της Δουκισης Πλακεντιας.Μεχρει εκει εφτανε η αντοχη μας. Περπατουσαμε αναμεσα τους πανω στα ξηλα προς την περιοχη της Φιλοθεης φτανοντας στην πρωτη μικρη γεφυρα που απο κατω περνουσε ενα ρυακι με μονιμα τρεχουμενα νερα, παρακλαδι του ρεματος Αμαρουσιου στο οποιο θα αναφερθω καποια αλλη στιγμη! Πριν φτασουμε στην πρωτη στροφη αριστερα, υπηρχε κι'αλλο γεφυρακι απεναντι ακριβως απο το ξωκλησι του Αγ.Γεωργιου.Ενα εκκλησακι περι τα δακαπεντε τετραγωνικα. Αυτο το εκκλησακι υπαρχει ακομα!Αν ψαξει καποιος, θα βρει ενα κομματι της γραμμης απειραχτο σε εκεινο το σημειο να αιωρειτε για ενα μετρο περιπου σε μηκος και τριαντα εκατοστα απ'το χωμα.Να φανταστειτε, τα τριαντα εκκατοστα τοτε,τρια μετρα υψος και το μηκος της γεφυρας περιπου, τεσσερα μετρα,κι απo κατω περνουσε ενα αλλο παρακλαδι της ιδιας ρεματιας. Απλα ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ!Το τοπιο???.....σκετη μαγια!Στην συναιχεια της ποριας μας στριβαμε αριστερα για την οδο Καποδηστριου συνορα με Φιλοθεη στα δεξεια, και Μαρουσι τοτε αριστερα μας (σημερα Ν.Φιλοθεη Αμαρουσιου) ανεβαινοντας προς Χαλανδρι στο κομβικο σημειο με την Λ.Κηφησιας, οι γραμμες περνουσαν καθετα πανω απ΄την Λ.Κηφησιας πανω σε μια τεραστια σηδηροκατασκευη εξου και η ονομασια της σιγκεκριμενης περιοχης (Σιδερα Χαλανδριου).Αυτη η σιδηροκατασκευη στην ουσια ηταν γεφυρα, και μαλιστα τοξοτη.Η μια της μερια πατουσε στην οδο Καποδηστριου και η αλλη στην οδο Παπανικολη.Απο κατω περνουσε η (οδος) τοτε Κηφισιας,που ειχε για ανοδο,και καθοδο,απο μια λωριδα, χωρις νησιδα η μπαρες αναμεσα.Αξιζει να πω, πως σ'αυτο ακριβως το σημειο της Λ.Κηφησιας διασταυρονοντουσαν οι οδοι που προαναφεραμε σιν του οτι τοτε η Κηφισιας ακολουθουσε το αναγλυφο του εδαφους.Δηλαδη,βαθενε απο το υψος του νοσοκωμειου Υγεια μεχρει και την οδο Γριβα Διγενη της Φιλοθεης για εναν και μοναδικο λογο.Στην δεξεια μερια της οδου Κηφισιας προς Αθηνα διασταυρονοταν και κατι ακομα......το ρεμα Ποδονιφτης με το ρεμα Καλαμα η Χαλανδριου.Το θεαμα ηταν μοναδικο για τους ταξιδιωτες του τρενου και οχι μονο.μια μικρη λιμνουλα σχηματιζονταν καθε χειμωνα αφου τα νερα σε εκκεινο το σημειο φουσκωναν απ'τις βροχες, και εμετρητα πουλια εκαναν την εμφανιση τους γυρω γυρω απ'αυτην.Οι γραμμες συνεχιζαν προς τα πανω την μαγικη πορια τους για να συναντισουν το κτηριο του σταθμου της εν λογο γραμμης στο Χαλανδρι ποιο πανω απο την εκκλησια της ΑΓ. Αννας επι της οδου Παπανικολη, και Αβερωφ....μαλλον.Για να μην σας κουρασω αλλο θελω να σας πω τουτο.Με λυπει αφανταστα που ολα εχουν θαφτει κατω απο τονους χωματως
-μπετον-ασφαλτου-βρωμιας-μισους-κακιας και οτι αλλο διακατεχει τον φτωχο μας εγκεφαλο ολων σχεδον των ελληνων που στο ονομα της αναπτυξης του εμποριου και της ταχυτητας ισοπεδοσαμε ολη την ομορφια των παλιων μας γειτονιων! Προσωπικα νομιζω οτι συναιχιζουμε ακομα το θαψιμο ακαθεκτοι!Τελος θα'θελα να βγουμε μαζι στου δρομους να περιπλανηθουμε οσο γινεται ξανα στην παλια πορια αυτης της γραμμης που (αν υπηρχε σημερα θα ειχε ξελασπωσει πολλους εμπειρους συγκινονιολογους που εξαρτιωνται κι αυτοι απο τους εκαστοτε πολιτικους μας)

takis tolias είπε...

.Και για να μην το ξεχασω.... αυτη η κατασκευη που εχει απο πανο της το παλιο κτηριο της εταιριας ALTEC PC που βρισκεται στην οδο Σπυρου Λουη στην Αλσουπολη τι ηταν?Ηταν ο σκελετος που κρατουσε το elevator που κατεβαιναν οι ανθρακωρυχοι στα λυγνιτορυχεια Καλογρεζας! Ακριβως απ'εξω υπηρχε σταθμος του τρενου με ονομασια 'ΛΥΓΝΙΤΟΡΥΧΕΙΑ ΚΑΛΟΓΡΑΙΑΣ'. Το τραινακι μας αναιφοδιαζοταν καρβουνο απο κει για τον εαυτο του και για να ξεφορτωσει ενα μερος στα βαγονετα στην διασταυρωση του με τον καρβουνιαρη τον σημερινο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ-ΠΕΙΡΑΙΑ και ενα αλλο στους Αγ. Αναργειρους! Παντα φιλικα Δημητρης 'Ονειροπολος'

kstamatis@hotmaikl.com είπε...

Ευχαριστώ πολύ για το τόσο όμορφο και γεμάτο μνήμες σχολιό σας. Η περιγραφή του τοπίου της περιοχής είναι καταπληκτική, κρίμα που όλα τα ρέματα έχουν θαφτεί κάτω από το τσιμέντο και την άσφαλτο. Μόνο μέσα στη Φιλοθέη έχουν μείνει κάποια ρέματα ακάλυπτα να θυμίζουν πως ήταν όλη η περιοχή. Τη σιδερένια γέφυρα στην Κηφισίας τη θυμάστε να υπάρχει το 1972; Πότε κατεδαφίστηκε; Υποθέτω με τη διαπλάτυνση της Κηφισίας;

takis tolias είπε...

Καλησπερα σας.Ναι,θυμαμαι την γεφυρα πολυ καλα. Μαλιστα καποια παιδια απο την παρεα μας ηταν ποιο μεγαλοι ηλικιακα και την περπατουσαν ολη πανο στα ξυλα των γραμμων μπρος πισω. Προσωπικα, μου 'χει μεινει αποθυμενο που δεν το τολμησα κι'εγω. Αν δεν μ'απατα η μνημη μου, η αφαιρεση της γεφυρας εγινε το 1974.....την ιδια χρονια που ξεκινησε η κατασκευη του μεγαρου του ΟΤΕ ποιο πανο.Τοτε παρθηκε κυβερνητικη αποφαση για την διαπλατινση της (οδου) ακομα Κηφησιας απο το σημειο της εταιριας ΗΒΗ (που και αυτη η εταιρια ειναι χτισμενη πανο στο ρεμα Αμαρουσιου...νομιζω πως λεγεται αν δεν κανω λαθος), Αν εχεται προσεξει η εταιρια ΗΒΗ ειναι δεξεια στην ανοδο της Λ.Κηφησιας και ειναι αρκετα χαμηλα απ'το οδοστρομα, πισω ακριβως απο κατι ξυλινες παραγκες που πουλουν καφε. Και αυτο γιατι το ρεμα περνουσε απο 'κει καπου 5 μετρα ποιο βαθεια απ'το καταστρωμα της αγαπημενης μας λεωφορου. Αυτο μπωρει να το διαπιστωσει κανεις αν σταθει στην αλλη μερια της λεωφορου, στην καθοδο και περπατηση σε ενα γεφυρακι που υπαρχει παραπλευρως δεξεια στην λεωφορο. Μαλιστα καλα διαβασατε ενα γεφυρακι....υποτυποδες μην νομισεται γεφυρα με καμαρα.Βρισκετε αναμεσα στις μπαρες της λεωφορου και τα προστατευτικα καγγελα με σωληνες που εχουν για προστασια.Μπωρει να περπατησει καποιος προς μια κατευθυνση μονο, αν μπει στο γεφυρακι καποιος απ'την αλλη μερια θα στρυμοχτουν γιατι ειναι μολις μισο μετρο.Κοιταζοντας λοιπον πανο απ'την γεφυρουλα δεξεια στο βαθος αναμεσα στις φιλοσιες, εκτος απ'τις βασεις του παρανομου κτηριου που κατασκευασαν κυριολεκτικα μεσα στο ρεμα θα δειτε και την κοιτη της ρεματιας.Ποιο ευκωλα θα την δειτε σε μια καλη νεροποντη να κατεβαινει τοσο νερο που νομιζεις οτι θα αναιβει πανο στο ισογειο του νομιμοτατου κτηριου.ΣΥΓΝΩΜΗ για την τεραστια παρενθεση! Ξεκινησε η διαπλατινση της Κηφησιας και στο διαβατης δεν εμεινε τιποτα ορθειο. Αυλες σπιτιων μαντρες δεντρα ακομα και σπιτια θυμαμαι γκρεμισαν οσπου εφτασαν στην αμοιρη γεφυρα που τοσο εμποδιζε τα περιτρανα και μεγαλειωδη ονειρα των εργολαβων και επηχειριματιων της περιοχης που μεχρει και σημερα εγκατεστησαν τα μεγαλεπιβολα κτηρια τους με καθρεπτες απ'εξω. Μπορω να πω πως η περιγραφη που μας εκαναν οι φιλοι μας για το ξυλωμα της γεφυρας του τραινου του Λαυριου λογο του οτι δεν ημουν παρον ηταν τετοια, που με πειραν τα δακρυα. Ειχαν παει μου ειπαν με κοφτες οξυγονου και καθε κοματι που εκοβαν επεφτε μεσα στο ρεμα. Στο τελος μαζεψαν τα κομματια και συναιχεισαν τις εξκαφες και τα μπαζωματα για την ολοκληρωτικη αλαγη του τοπιου που ειναι μεχρει και σημερα. Δηλαδη, εκτος του οτι εξαφανιστηκε το ρεμα Χαλανδριου και ο Ποδονιφτης, που αλλαξε πορεια και ισερχεται στην Φιλοθεη απο πολυ ποιο κατω δημιουργηθηκε ο ανισοπεδος κομβος μαντεψτε......(ΣΙΔΕΡΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ) Η αγαπημενη μας γεφυρα κομματιαστηκε για παντα......οι αναμνησεις μας ομως Π Ο Τ Ε. Υπαρχει μαλιστα και υπογεια διαβαση πεζων.....ευτυχως κατασκευασαν και κατι πρακτικο. Μπωρεις να περασεις υπογειως την Κηφησιας προς το Χαλανδρι και εναλαξ πολυ γρηγορα, την ημερα......την νυχτα καλυτερα να μην επιχειρισετε. Το ρεμα Χαλανδριου ξερετε πως συναιχιζει????? Οσο κι'αν ψαξετε δεν θα βρειτε τιποτα. Κι'ομως....το ρεμα Χαλανδριου συναιχιζει. Εγω ομως, ΞΕΡΩ. Θελετε να σας πω?????????????????????

kstamatis@hotmaikl.com είπε...

Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά! Με ενδιαφέρει να μάθω για τη ρεματιά! Υποθέτω ότι περνώντας την Κηφισίας ακολουθεί τις Νεαπόλεως, Πεύκων, περνά την Καποδιστρίου και από τη Δοιράνης πέφτει στη ρεματιά της Φιλοθέης;

takis tolias είπε...

Για σας και παλι. Σας ζητω συγνωμη που ξεφυγα απ΄το αρχηκο σας θεμα ομως θα επανελθω συντομα. Το ρεμα Χαλανριου η Καλαμα περνα πλεον υπογειος την Λ.Κηφησιας απεναντι και αναμεσα στα δυο παλια και πολισυχναστα τοτε CLUB της περιοχης. Την ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ και το ΚΑΚΟΣ ΛΥΚΟΣ. Εριπεια πλεον. Τα αφηνει πισω του και συναιχιζει κατω απ΄την νησιδα της Αμαλιας Φλεμινγκ, στριβει αριστερα στην Γοργοποταμου, μετα στην Υακινθου, κατω απ΄την Λ.Καποδηστριου, Κιλκις, και εκει γινετε η ενωση με το ρεμα Ποδονιφτης. Αν θυμαστε στην προηγουμενη αναφορα μου το ρεμα Αμαρουσιου περνουσε την Λ.Κηφησιας απο κατω μετα πισω απ΄το μεγαρο του ΟΤΕ μετα μεσα και διπλα απ'το οικοπεδο των σχολων ΣΕΛΕΤΕ σε κλειστο αγωγο εκει και ξανα ελευθερο στο οικοπεδο του ΟΑΚΑ. Μετα συναιχιζε μεσα στα παλια μαρμαραδικα πισω απ΄το περιβοιτο 'ATHENS DRIVE INN' και μετα σχηματιζοταν μια λιμνουλα της ταξης περιπου των 400 m2. Φοβερο κι'εκει το θεαμα. Καθε καλοκαιρι αναμεσα στις καλαμιες ακουγες τα βατραχακια να δινουν ρεσιταλ. Υπηρχαν και λιγοστα μικρα ψαρακια περι τα 3cm. Ανικουστο βεβαια αλλα τα εβλεπες λογο του οτι ηταν πολυ καθαρο το νερο,......μαλλον. Εξαφανιστηκαν κι'αυτα λιγο αργοτερα διοτι το νερο αυτο που ερχοταν απ'τις παρυφες της Πεντελης το εκμεταλευωντουσαν οι μαρμαραδες της περιοχης για να τριβουν τα μαρμαρα τους, και τα πετουσαν ξανα στην ρεματια, Καταλαβατε; Τωρα την θεση της λιμνουλας την εχει παρει το μαιευτηριο Μητερα. Το ρεμα Αμαρουσιου δεν υπαρχει μετα την Αττικη οδο γιατι το βαθος της ειναι μεγαλυτερο απ΄αυτο του ρεματος, κι΄ετσει το ρεμα Αμαρουσιου συναιχιζει την υπογεια πορια του παραλληλα με την Αττικη οδο προς τα κατω σε αγνωστη για μενα πορια. Προφανος το εχουν κανει υπονομο! Πιστευω πως η κοινονια μας ειναι τετοια που δεν μπωρει να υποστηριξει ανοικτα ρεματα λιμνουλες γεφυρακια παλια κτηρια εστο και διατηρητεα, παλια τρενα κι οτιδηποτε αλλο απ'το οχι και πολυ μακρινο παρελθον μας. Γι'αυτον τον λογο ειμαστε καταδικασμενοι να μην εχουμε τιποτα που να μας θυμιζει τα παλια. Παντα φιλικα Δημητρης.

Unknown είπε...

Συγχαρητήρια για την καλή δουλειά.
Διάβασα το σχόλιο για την γέφυρα στα Σίδερα της Κηφισίας και αναρώτηθηκα: Έκανα και εγώ εξερευνήσεις αλλά με το αυτοκίνητο, φραπέ και τσιγάρο τότε και επισκέφτηκα το σταθμό της Κερατέας και παρατήρησα ότι το βυτιοφόρο βαγόνι φέρει επιγραφή Γλαυκτοφόρος (για μούστο) και τα αρχικά του ΟΣΕ (ιδρύθηκε το 1971), αν η γραμμή εγκαταλείφτηκε από τόσο παλιά πως πέρασε εκεί το βαγόνι αυτό και από που; Υποθέτω ότι αν και η γραμμή καταργήθηκε επιβατικά και εμπορικά (από το 1956-1960;) πρέπει να χρησιμοποιούταν περιστασιακά για κάποιους λόγους μέχρι τουλάχιστον ή το 1974 που λέτε ότι διαλύσανε την γέφυρα στα Σίδερα ή το 1965 όταν κατασκευάστηκε η Νέα Εθνική Αθηνών Λαμίας και έκοψε τις γραμμές στη διασταύρωση της με αυτές στην Νέα Φιλαδέλφεια πριν τα φανάρια της ΡΕΝΩ που λέγαμε τότε και οι γραμμές φαίνονταν μέχρι πρόσφατα στα δεξιά μας όπως ανεβαίνουμε την εθνική στην μεγάλη αλάνα που έγιναν τα σχολεία τώρα. Στο ίδιο ύψος θυμάμαι αμυδρά στα αριστερά όπως ανεβαίνουμε που υπήρχε σιδηροδρομική μεταλλική γαλάζια γέφυρα στον Κηφισσό της γραμμής προς τους Αγίους Αναργύρους. Εσείς που είσαστε από εκεί θυμόσαστε κάτι για περιστασιακή λειτουργία; Επίσης στην Καποδιστρίου υπήρχε ο σταθμός του Χαλανδρίου τώρα είναι πλατεία και παιδική χαρά υπάρχει και το κτίριο του σταθμού, και εκεί χαμηλά που είναι πολύ φαρδιά η νησίδα υπήρχε διακλάδωση που γυρνούσε πίσω προς τη Νέα Ιωνία δεν γνωρίζω όμως το σκοπό της.
Υπήρξε και σιδηρόδρομος προς την Πεντέλη όποιος γνωρίζει περισσότερα παρακαλείται να μας πει, το μόνο που γνωρίζω είναι ότι έβλεπα πολύ παλιά στη διαστάυρωση της λεωφ Πεντέλης με τον κεντρικό δρόμο από τα Μελίσσια όπου ήταν η ναυτική βάση γραμμές τραίνου παράλληλα με την λεωφ Πεντέλης και την παλιά πινακίδα με το Χ και την επιγραφή προσοχή στα τραίνα και πιο χαμηλά στο μεγάλο χωμάτινο πεζοδρόμιο τότε της λεωφ Πεντέλης ίχνη από σιδηροτροχιές.

takis tolias είπε...

Καλησπερα σας. Στην Λ.Καποδιστριου προς Χαλανδρι πριν την Λ.Κηφισιας, πανο στην νησιδα, υπηρχαν διπλες γραμμες. Σε σχεση με το υπολοιπο μηκος της γραμμης που ηταν μονη. Ο σκοπος τους ηταν για παρκαρισμα....μαλλον. Το μηκος της διπλης γραμμης πρεπει να ηταν περιπου τα 200 μετρα. Και λεω μαλλον γιατι η γραμμη που ηταν για (παρκαρισμα) ηταν προς Χαλανδρι στα αριστερα, και η οποια σταματουσε εκει, χωρις ομως να υπαρχει τερματικος καταπελτης STOP! Απλα σταματουσε εκει. Δεν υπηρχε ιχνος της γραμμης απο 'κει και πανο. Τουλαχιστον ετσει θυμαμαι. Απ'οτι διαβαζω στο σχολιο σου αναφερεις οτι εχεις δει γραμμες παραλληλα στην Λ.Πεντελης. Μηπως η γραμμη που ηταν στην Λ.Καποδιστριου, να την νομιζαμε εμεις για παρκαρισμα ενω αυτη να συναιχιζε αριστερα απ'την βασικη γραμμη την πορια της και να περνουσε λοξος προς τα πανω στην οδο Πεντελης; Για φαντασου...εντυπωσιακοτατα. Γιατι πως αλλιως να συνδεονταν. Το οτι δεν υπηρχε STOP εκει που προαναφερα ειναι σιγουρο. Προφανος απο εκει και επειτα οι γραμμες αφαιρεθηκαν, μεχρει εκει οπου λες οτι τις εχεις δει! Τελικα η γραμμη του Λαυριου πρεπει να ηταν αρκετα δεδαλωδες, η εγειναν αρκετες επιπροσθετες διαδρομες. Οσο για την επιστροφη που λες προς την Ν.Ιωνια δεν γνωριζω κατι. Ο σταθμος που υπαρχει ειναι επι της οδου Παπανικολη στο Χαλανδρι και οχι στην Λ.Καποδιστριου. Ετσει νομιζω, μπωρει να κανω και λαθος! Σχετικα με την κυκλοφορια, το τελευταιο τροχηλατο οχημα που θυμαμαι να κινειτε στις γραμμες του Λαυριου ηταν μια τετρατροχη πλατφορμα χρωματος κιτρινη απο οσο χρωμα της ειχε απομηνει περι τα 5 μετρα. Στη μεση της δυο ανδρες με φορμες μηχανικου και καπελακια να ανεβοκατεβαζουν μια ο ενας και μια ο αλλος εναν αξονα με δυο χερουλια στις ακρες. Με αυτη την κινηση εδειναν ωθηση στην πλατφορμα! Επανο της ειχε ξυλο για δαπεδο το οποιο ηταν μεσ'το λαδι και την μουτζουρα. Ειχαν και δυο τρια ξυλινα ανοιχτα κυβωτια με εργαλεια. Δεν περνουσαν συχνα, περιπου μια δυο φορες την εβδομαδα. Οταν επεφτε στην αντιλυψη μας γινοταν το σωσε. Με φωνες και κραυγες το κυνηγουσαμε και μολις που το προλαβαιναμε ανεβαιναμε πανο και η χαρα μας ηταν απεριγραπτη. Θελαμε να περασουμε τα δυο γεφυρακια που υπηρχαν στην Αλσουπολη. Και ο λογος ηταν ο θορυβος που εκανε η πλατφορμα εκει πανο. Μετα πηδουσαμε οι ποιο φοβητσιαριδες, και οι ποιο θαραλεοι συναιχιζαν για την μεγαλη γεφυρα στην συμβολη της με την Λ.Κηφισιας. Εκει ο θορυβος ηταν μεγαλυτερος. Οταν ερχωταν απο Φιλοθεη αν το προλαβαιναμε μας πηγαινε μεχρει την διασταυρωση με το τρενο της Κηφισιας-Πειραια. Καμια φορα σταματουσαν στον σταθμο της Καλογρεζας ο οποιος ηταν ακριβως απεναντι απο ενα μεγαλο Parking του ΟΑΚΑ που υπαρχει σημερα, μεταξυ των οδων Κυμης και Σπυρου Λουη, και λιγο ποιο κατω απο το εργοταξιο με τα καρβουνα στην Αλσουπολη επι της Σπυρου Λουη, τοτε Καλογρεζα. Ο σταθμος βεβαια δεν υπηρχε, υπηρχαν μονο τα εριπεια του και το δαπεδο στο εσωτερικο του. Υπηρχε ομως μια μικρη εξεδρα απο μπετο το οποιο ειχε κομματιαστει, και στα ορθεια πλαινα του ειχε χτιστα μαρμαρα. Ακριβως η ιδια αρχιτεκτονικη που χρησιμοπιουνταν και στις γεφυρες. Ακριβως εκει που λετε οι γραμμες εκαναν μια ελαφρια κληση εκτος απο τις κεντρικες γραμμες προς την μερια του εργοταξιου και γινοντουσαν δυο γραμμες. Για ποιο λογο δεν ξερω. Οι μηχανικοι αφαιρουσαν τμηματα της γραμμης επι της εξεδρας και προσθεταν καινουργια. Οπως καταλαβαινετε αυτο για μας ηταν ελπιδοφορο για την ζωη του τρενου του Λαυριου το οποιο δεν ειδαμε ποτε.-

Ανώνυμος είπε...

https://www.facebook.com/attica.railway

Aionovios είπε...

Επειδή είμαι΄΄φαραώ΄΄ έχω ζήσει την το τρένο του Λαυρίου στη δεκαετία του 50΄τότε που μαζί με τους φίλους μου βάζαμε πέτρες στη γραμμή για να..εκτροχιάσουμε το τρένο.. όπως διάβασα πιο πάνω όλα τα ξήλωσε ο δήθεν εθνάρχης-τσιμεντάρχης.. πουθενά στον κόσμο δεν καταργούν γραμμές τρένων..αυτά γίνονται μόνο στην ψωροκώσταινα.Για παράδειγμα στο Δερβένι Κορινθίας οι κάτοικοι δεν άφησαν τη γραμμή του προαστειακού να περάσει πάνω στην παλιά χάραξη. Αποτέλεσμα δύο σήραγγες που κόστισαν μερικά δις ευρώ τα οποία πληρώσαμε εμείς οι φορολογούμενο..θέλετε και συνέχεια..οι ΄΄κάτοικοι΄΄ έχουν καταπατήσει την παλιά χάραξη και έχουν προεκτείνει τις αυλές των σπιτιών τους χωρίς να τους ενοχλήσει κανείς...αλλά είπαμε ψωροκώσταινα μη ξεχνιόμαστε!!

Unknown είπε...

Σήμερα, περπατώντασ χαλαρά την τελευταία μέρα της καραντίνας, πρόσεξα για πρώτη φορά τις γραμμές δίπλα σχεδόν στο σπίτι μου στη Νέα Φιλοθέη και έμεινα άφωνη γιατί δεν είχα ιδέα!!! Συζητώντας με μια φίλη, βέρα Χαλανδριώτισα μου είπε για τη γραμμή του Λαυρίου (εξου και το όνομα της οδού). Αναρωτήθηκα ποιά ήταν όλη η πορεία του τρένου και εξέφρασα την επιθυμία να την ακολουθούσα μια μέρα, νοερά αλλά και φυσικά. Και μετά διάβασα το υπέροχο αυτό άρθρο που με κατατόπισε πλήρωσ!!!