Πέμπτη, Φεβρουαρίου 02, 2012

Ο "Ισίδωρος Πόσδαγλης" ή η φτώχεια των blogs

Ψάχνοντας για κάτι άσχετο στο διαδίκτυο, έπεσα σε μια ιστοσελίδα που αναφέρονταν σε κάποιον οικονομολόγο με το όνομα Ισίδωρος Πόσδαγλης. Αυτός ο οικονομολόγος είχε (λέει) προβλέψει από το 1952, χρονιά που έγραψε το βιβλίο του "Πατριωτική Οικονομική Πολιτική" (εκδοτικός οίκος Μπιστιρλή), μεταξύ άλλων την "κρίση χρέους" της Ελλάδας, το κούρεμα και την κυβέρνηση "συνεργασίας". Το αρχικό "αποκαλυπτικό" άρθρο μπορεί κανείς να το βρει εδώ  ή εδώ. Δε θα αναφέρω τις λεπτομέρειες του άρθρου, μπορεί κανείς να τις διαβάσει στις παραπάνω παραπομπές. Στο άρθρο συμπεριλαμβάνονταν και μια φωτογραφία του εξωφύλλου του υποτιθέμενου βιβλίου. Η αλήθεια είναι πως διαβάζοντας το άρθρο, συνέλαβα τον εαυτό μου να θέλει να το "κάνει share" στο facebook ή το αναφέρει (ή αντιγράψει) στο ιστολόγιο αυτό.


 Επειδή όμως κάτι δε μου πήγαινε καλά είπα να κάνω μια αναζήτηση, μήπως βρω πουθενά αυτό το περίφημο βιβλίο με τις προφητείες του πατριώτη οικονομολόγου. Ε, λοιπόν, το google search έδωσε 200.000 αποτελέσματα! Μετά την αρχική μου έκπληξη, είπα να αρχίσω να ανοίγω κάποια από τα πρώτα αποτελέσματα να δω τι γράφουν. Τα περισσότερα από αυτά ήταν ιστολόγια (blogs) τα οποία απλώς αναπαρήγαγαν το ίδιο ακριβώς άρθρο χωρίς καμμία αλλαγή ή προσθήκη, με αναφορά σε κάποια άλλη πηγή, συνήθως άλλο ιστολόγιο που κι εκείνο από κάπου αλλού το είχε αντιγράψει κ.ο.κ. Σε κάποιες μάλιστα εκδοχές του άρθρου βρήκα κι ένα συνοδευτικό χάρτη, ο οποίος απεικονίζει τα κοιτάσματα πετρελαίου που οι "ξένοι θέλουν να μας πάρουν", με σφραγίδα των ναζί...


Εκεί πλέον σιγουρεύτηκα ότι πρόκειτα για απάτη ή στην καλύτερη περίπτωση για φάρσα. Όσο κι αν είναι αστείο το γεγονός αυτό, είναι αξιοσημείωτο πως με τόση ελαφρότητα, εκατοντάδες "bloggers" (πιστεύω με καλή πρόθεση οι περισσότεροι) αντίγραψαν στα ιστολόγιά τους το άρθρο αυτό χωρίς να προβούν στον παραμικρό έλεγχο της αξιοπιστίας του. Απλώς τους άρεσε ή τους φαίνονταν "βολική" η θεώρηση των πραγμάτων που υπαγόρευε και είπαν να το μοιραστούν με τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό με προβλημάτισε ιδιαίτερα καθώς ένα μέσο όπως τα ιστολόγια, παρά τη δύναμη και την αμεσότητα που έχει, μπορεί να χάσει την αξιοπιστία του εξ' αιτίας αυτών των ίδιων των πλεονεκτημάτων του.

Το άρθρο-απάτη το βρήκα για πρώτη φορά προχθές και η αναζήτηση google για τον όρο "Ισίδωρος Πόσδαγλης" έδινε ως πρώτα αποτελέσματα αποκλειστικά αναπαραγωγές του αρχικού παραπλανητικού άρθρου. Σήμερα που έκανα ξανά την ίδια αναζήτηση, μέσα στα πρώτα δέκα αποτελέσματα ήταν αναφορές στο άρθρο ως "το hoax του 2012" και ως "η ανύπαρκτη μεγαλοφυία", κάτι που δείχνει ότι η απάτη άρχισε να αποκαλύπτεται...

Η ευκολία όμως με την οποία διαδόθηκε μια σχεδόν καταφανώς κατασκευασμένη είδηση πρέπει να προβληματίσει όσους διατηρούν ιστολόγια και να σκεφτούν τι πραγματικά θέλουν από αυτά. Το να γράφεις σε ένα ιστολόγιο προϋποθέτει να έχεις κάτι να γράψεις, να έχεις κάτι πρωτότυπο να πεις ή αν πρόκειται να διαδόσεις κάτι που θεωρείς σημαντικό πρέπει πρώτα να το ελέγξεις εξονυχιστικά για να μην πέσεις θύμα του κάθε "Πόσδαγλη". Στην εποχή του www, του google και της wikipedia, δε συγχωρούνται δικαιολογίες του τύπου "μου το έστειλαν κι εγώ το ανάρτησα". Επίσης, το να έχεις ένα ιστολόγιο δε σημαίνει ότι πρέπει να γράφεις καθημερινά σε αυτό. Η ταχύτητα της διάδοσης ψευδών πληροφοριών οφείλεται εν μέρει και στον ψυχαναγκασμό ότι πρέπει να γράφουμε κάτι σε τακτά χρονικά διαστήματα, κι αν γίνεται καθημερινά. Πρέπει να γράφουμε όταν πραγματικά έχουμε κάτι να πούμε. Διαφορετικά ας μη γράψουμε τίποτα. Πιο πολύ εκτιμώ εκείνους που έχουν αφήσει τα ιστολόγιά τους να "αραχνιάσουν" συνειδητοποιώντας ότι δεν έχουν κάτι να πουν (από ιστολόγια - κουφάρια έχει γεμίσει το διαδίκτυο) παρά εκείνους που πρόθυμα αναπαράγουν την οποιαδήποτε είδηση ή πληροφορία χωρίς τον παραμικρό έλεγχο. Αν θέλουμε τα ιστολόγια να διατηρήσουν τη δύναμή τους ως εναλλακτική πηγή ενημέρωσης και πληροφόρησης και να μην "τρωκτικοποιηθούν", δεν πρέπει να τα δυσφημούμε ως μέσο αναρτώντας οτιδήποτε πέφτει στην αντίληψή μας χωρίς έλεγχο.