Το λιοντάρι της Κάντζας

Ο ναός του Αγίου Νικολάου στην Κάντζα με το αρχαίο λιοντάρι στον περίβολό του, ήταν πάντα ένα σημείο στάσης, ανεφοδιασμού (υπήρχε βρύση με καθαρό νερό) και περισυλλογής στις πρώτες βόλτες μου με το ποδήλατο στην ανατολική Αττική. Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα μετά από αρκετά χρόνια ξανά στο σημείο αυτό. Ευτυχώς δεν έχουν αλλάξει και πολλά, σε αντίθεση με την περιοχή γύρω από το κτήμα Καμπά που έγινε αγνώριστη προς το χειρότερο.

Το Λιοντάρι κάτω από το "σπιτάκι" του. Στα δεξιά του πλάνου φαίνεται το ηρωϊκό μου ποδήλατο.

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου δίπλα από το λιοντάρι.

Ένας θρύλος της περιοχής λέει ότι κατά τον δέκατο περίπου αιώνα στις πλαγιές του Υμηττού κατοικούσε ένα λιοντάρι, στη λεγόμενη σπηλιά του Λιονταριού (έχω γράψει γι΄αυτή παλιότερα, βλ. εδώ). Το λιοντάρι αυτό, έρχονταν στον περίβολο του ναού του Αγίου Νικολάου, κατά τη διάρκεια των πανηγυριών, και έτρωγε τρεις νεαρές παρθένες. Οι κάτοικοι φοβήθηκαν και σταμάτησαν να διοργανώνουν πανηγύρια μέχρι που ένας κάτοικος της περιοχής είδε στον ύπνο του τον Άγιο Νικόλαο. Ο Άγιος, αφού ρώτησε και έμαθε για ποιο λόγο δεν γίνονται πια πανηγύρια στη χάρη του, είπε στον άνθρωπο αυτό: «Εσείς θα κάνετε το πανηγύρι και όταν έρθει το λιοντάρι, θα είμαι εγώ εκεί». Έτσι άρχισαν ξανά τα πανηγύρια και όταν την ώρα του χορού εμφανίστηκε το λιοντάρι και άνοιξε το στόμα του να αρπάξει την πρώτη κοπέλα, ο Άγιος το μαρμάρωσε. Αυτός είναι και ο λόγος που το άγαλμα του λιονταριού είναι με το στόμα ανοιχτό. Λέγεται, ακόμα, πως την ώρα που το μαρμάρωσε ο Άγιος, το λιοντάρι κοίταζε τα παιδιά του, που επίσης μαρμαρώθηκαν και βρίσκονται στον Υμηττό.
Στην πραγματικότητα όμως, το μαρμάρινο λιοντάρι είναι πολύ παλιότερο, περίπου 2500 ετών! Το 541 π.Χ. (ή το 539 σύμφωνα με άλλες πηγές) στην περιοχή διεξήχθη η "επί Παλληνίδι μάχη" (σύμφωνα με τον ιστορικό Ηρόδοτο). Ο τύραννος Πεισίστρατος νίκησε τους Αθηναίους αντιπάλους του και εγκατέστησε την τυραννία στην Αθήνα. Το μαρμάρινο λιοντάρι είχε τοποθετηθεί σαν επιτάφιος λέων πάνω στον τάφο των νεκρών Αθηναίων της μάχης αυτής. Παλαιότερα πιστεύονταν ότι στο χώρο αυτό βρίσκονταν και ο ναός της Παλλήνιδος Αθηνάς, αλλά το 1994 βρέθηκαν τα ερείπειά του κατά την εκσκαφή ενός οικοπέδου στο Γέρακα, κοντά στην οδό Κλεισθένους (βλ. εδώ).
Παρακάτω φαίνεται η θέση του λιονταριού στο χάρτη. Είναι στα αριστερά της οδού Λεονταρίου καθώς πηγαίνουμε προς Κάντζα. Για να φτάσουμε σε αυτό ακολουθούμε την ταμπέλα "προς κέντρο δοκιμών και προτύπων ΔΕΗ".


Παρακάτω μερικές ακόμα φωτογραφίες από το μέρος.

Η εμπειρία μου με το Kindle: μέρος ΙΙ

Πριν από αρκετό καιρό, τον Οκτώβριο του 2011, απέκτησα το Kindle. Έγραψα σχετικά με την εμπειρία μου με αυτό λίγο καιρό αφού το απέκτησα (βλ. σχετική δημοσίευση εδώ). Σήμερα, μετά από σχεδόν δυόμισι χρόνια, εξακολουθώ να το χρησιμοποιώ σχεδόν καθημερινά. Μέσα σε αυτά τα δυόμιση χρόνια μεσολάβησε μια βλάβη του Kindle που οδήγησε σε αντικατάσταση (βλ. παρακάτω) αλλά και άλλαξε κάπως ο τρόπος που το χρησιμοποιώ.

1. Η βλάβη και η αντικατάσταση
 Το Μάρτιο του 2013, δηλαδή 17 μήνες μετά την αγορά του, το Kindle παρουσίασε βλάβη: η οθόνη του ήταν άσπρη και δεν ανταποκρίνονταν. Μετά από κάθε επανεκκίνηση, λειτουργούσε για λίγα λεπτά και μετά πάλι τα ίδια. Αν και ήξερα ότι η συσκευή ήταν πλέον εκτός εγγύησης, επικοινώνησα με την υποστήριξη της Amazon. Η επικοινωνία έγινε με chat. Μετά από αρκετές προσπάθειες επανεκκίνησης αλλά και παρέμβασης στο Kindle από τον υπάλληλο μέσω internet, καταλήξαμε ότι η βλάβη είναι μη επισκευάσιμη. Ο υπάλληλος μου είπε ότι παρότι το Kindle ήταν εκτός εγγύησης, η συγκεκριμένη βλάβη καλύπτεται ως εξαίρεση από την εγγύηση. Έτσι, σε λίγες μέρες, ένα ολοκαίνουργιο ίδιο Kindle έφτασε ταχυδρομικώς στο σπίτι μου από την Αμερική, χωρίς να χρειαστεί να πληρώσω ούτε μεταφορικά ούτε δασμούς.

2. Η μεταφορά των δεδομένων στο νέο Kinde
Όταν χρειάστηκε να μεταφέρω δεδομένα στο νέο Kindle, κατάλαβα πόσο λάθος ήταν να μεταφέρω δεδομένα μέσω της θύρας USB: όσα είχα μεταφέρει μέσω του καλωδίου, έπρεπε να τα ξανααναζητήσω στον υπολογιστή μου και να τα ξαναμεταφέρω, κάτι εξαιρετικά δύσκολο λόγω της ακαταστασίας μου. Αντίθετα, όσα είχα στείλει στο Kindle μου με e-mail, βρίσκονταν αποθηκευμένα στους εξυπηρετητές της Amazon και μπόρεσα να τα κατεβάσω στο νέο μου Kindle με λίγα πατήματα των πλήκτρων του. Επιπλέον, στα αρχεία αυτά έχω πρόσβαση μέσω διαδικτύου από οποιονδήποτε υπολογιστή και μπορώ να έχω πρόσβαση σε αυτά από οπουδήποτε.

3. Δεξί κλικ και "send to Kindle"
Αντί να στέλνεις τα αρχεία στο Kindle με email (και να περιορίζεσαι σε μέγεθος αρχείου από την υπηρεσία που χρησιμοποιείς) υπάρχει πλέον μια shell extension που κάνει αυτή τη δουλειά: επιλέγεις το αρχείο που θέλεις, κάνεις δεξί κλικ και επιλέγεις "send to Kindle", όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Το όριο για το μέγεθος του αρχείου που μπορείς να στείλεις είναι 50 ΜΒ. Για μεγαλύτερα αρχεία η μόνη λύση είναι το καλώδιο USB.

H shell extension για αποστολή αρχείων στο Kindle μέσω διαδικτύου

Στη συνέχεια ανοίγει ένα παράθυρο όπου επιλέγεις σε ποιό από τα Kindle σου θέλεις να το στείλεις καθώς και τον τρόπο που θα το στείλεις (Wi-Fi ή 3G). Αν τικάρεις του κουτάκι "Archive document in your Kindle library", το αρχείο που στέλνεις αποθηκεύεται στους εξυπηρετητές της Amazon και είναι διαθέσιμο για ξανακατέβασμα στο Kindle σε περίπτωση που σου χαλάσει (όπως εμένα) ή αν αγοράσεις άλλη συσκευή (βλ. παρακάτω εικόνα).

Αποστέλλοντας ένα αρχείο σε πολλαπλές συσκευές Kindle

Επιπλέον από την Kindle library, ότι αρχεία στέλνεις στο Kindle αποθηκεύονται αυτόματα και στο Amazon Cloud Drive, όπου κάθε χρήστης έχει 5 GB δωρεάν αποθηκευτικό χώρο, ενώ υπάρχουν εφαρμογές ώστε να έχεις πρόσβαση στο Cloud Drive από το PC ή κάποια κινητή συσκευή ως να ήταν ένας τοπικός δίσκος στη συσκευή σου.

4. Η εφαρμογή για iphone (και Android)
Τελευταία έπεσε στα χέρια μου ένα iphone 4, το οποίο χρησιμοποιώ για πολλά πράγματα μεταξύ των οποίων και η ανάγνωση ηλεκτρονικών βιβλίων. Η μικρή του οθόνη αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από την ευκολία zoom in/out οπότε προς το παρόν βολεύομαι (μέχρι τουλάχιστο να με χτυπήσει η πρεσβυωπία). Κατέβασα λοιπόν από το app store την αντίστοιχη εφαρμογή, και σε λίγα λεπτά είχα πρόσβαση στα ηλεκτρονικά βιβλία που είχα στείλει στο kindle μου, καθώς η εφαρμογή ανέκτησε όλους τους τίτλους των βιβλίων μου. Δεν τα κατέβασε όλα αλλά κάθε φορά που ανοίγω κάποιο, το κατεβάζει αυτόματα εκείνη τη στιγμή. Οι παρακάτω εικόνες δείχνουν τη λειτουργικότητα της εφαρμογής.

Η αρχική οθόνη του iphone με την εφαρμογή του Kindle

Ανοίγοντας ένα βιβλίο έχουμε μια προεπισκόπηση των σελίδων του σε μορφή thumbnails

Η οθόνη του Kindle με ανοιγμένο ένα βιβλίο (το Conceptual Physics του P. Hewitt)

Κατάλογος των βιβλίων που υπάρχουν στο cloud, δηλαδή όσα είχα κατά καιρούς στείλει στα Kindle μου. Κάνοντας κλικ επάνω τους κατεβαίνουν στη συσκευή.

Ο συγχρονισμός με τα αρχεία του cloud γίνεται αυτόματα αλλά μπορούμε να τον κάνουμε και χειροκίνητα όποτε θέλουμε.

Προβολή των αρχείων που υπάρχουν στο cloud υπό μορφή thumbnails.

Ένα σημαντικό θέμα όταν διαβάζεις ένα βιβλίο σε δύο συσκευές (πχ διαβάζω κάτι στο iphone στον προαστιακό πηγαίνοντας στο σχολείο και συνεχίζω στο Kindle την ανάγνωση όταν φτάσω στο σπίτι) είναι να ξέρεις που είσαι. Το να βρεις που έχεις φτάσει μπορεί να γίνει χρονοβόρο, ειδικά στο Kindle καθώς το δικό μου (ως παλιότερο μοντέλο) δεν έχει οθόνη αφής και όλες οι λειτουργίες γίνονται με πάτημα πλήκτρων. Για το ζήτημα αυτό υπάρχει (μερικώς) λύση: όταν διαβάζεις ένα βιβλίο σε μορφή mobi (native format του Kindle) και έχεις πρόσβαση στο διαδίκτυο, κλείνοντας την εφαρμογή αποθηκεύεται η τρέχουσα σελίδα. Έτσι, ανοίγοντας το ίδιο βιβλίο από άλλη συσκευή, ένα παράθυρο μας ενημερώνει ποιά είναι η τρέχουσα θέση ανάγνωσης. Το ίδιο γίνεται και αντίστροφα: μπορώ το πρωϊ στον προαστιακό να συνεχίσω από εκεί που ήμουν ένα βιβλίο το οποίο διάβασα στο Kindle το βράδυ πριν κοιμηθώ.

Το παράθυρο στο Kindle που μας ενημερώνει για την τελευταία σελίδα που διαβάσαμε.

Το πρόβλημα είναι ότι από τα βιβλία που έχω ελάχιστα είναι σε μορφή mobi. Στη μορφή αυτή είναι μόνο τα ελάχιστα που έχω αγορασμένα. Τα περισσότερα είναι σε μορφή pdf (από μετατροπή με το πρόγραμμα k2pdfopt) οπότε πρέπει να σημειώνω κάπου που βρίσκομαι αν δε θέλω να ψάχνω μέσα στο βιβλίο κάμποση ώρα για να το βρω.

Ένα άλλο μειονέκτημα είναι η αδυναμία δημιουργίας δομής φακέλων μέσα στο Kindle (και κατ' επέκταση και στην αντίστοιχη εφαρμοφή για iphone). Μπορείς μόνο να δημιουργήσεις "συλλογές" στο Kindle (η εφαρμογή για iphone δεν έχει καν αυτή τη δυνατότητα) και εκεί να ταξινομήσεις αρχεία. Θα ήταν καλό να μπορείς να δημιουργήσεις μια δομή φακέλων ή αλλιώς μια συλλογή μέσα στη συλλογή γιατί με τα αρχεία χύμα χάνεσαι ειδικά όταν είναι πολλά όπως τα δικά μου. Πχ έχω στο Kindle περασμένα όλα τα σχολικά βιβλία για τα μαθήματα που κάνω στο γυμνάσιο και το λύκειο (Φυσική, Βιολογία κλπ) και θέλω να έχω ένα φάκελο που να λέγεται "Σχολικά βιβλία", μέσα του να είναι φάκελοι για γυμνάσιο και λύκειο και σε καθέναν από αυτούς να υπάρχουν υποφάκελοι για κάθε μάθημα και κάθε τάξη. Αντί γι΄αυτό έχω μόνο συλλογές που λέγονται Gymnasio_A_Biologia, Lykeio_B_Xhmeia κλπ και μέτα σε καθέναν έχω το βιβλίο μαθητή, βιβλίο καθηγητή και εργαστηριακό οδηγό, κάτι όχι και τόσο πρακτικό.

Συμπερασματικά, με τη shell extension, την ενσωμάτωση στο Amazon Cloud Drive και την εφαρμογή για iphone, η εμπειρία μου με το Kindle έχει βελτιωθεί σημαντικά. Μόνα μειονεκτήματα ο μη συγχρονισμός τρέχουσας θέσης ανάγνωσης των αρχείων pdf καθώς και οι φτωχές δυνατότητες ταξινόμησης, δημιουργίας φακέλων κλπ.

Φυσική του ποδηλάτου, μέρος Ι: το φρενάρισμα

Από τις πιο καλές ερωτήσεις που μου έχει κάνει μαθητής (και νυν φοιτητής) στη φυσική της Γ' Λυκείου είναι η εξής: σε ένα ποδήλατο που τρέχει και θέλουμε να το σταματήσουμε, εμείς ασκούμε δύναμη στις μανέτες των φρένων, τραβιέται το συρματόσκοινο και τα τακάκια ασκούν δύναμη τριβής πάνω στον τροχό και το ποδήλατο σταματά. Το σύστημα των φρένων, ο αναβάτης, η ρόδα και το υπόλοιπο ποδήλατο είναι ένα σύστημα και η δύναμη της τριβής μεταξύ τακακιών και τροχού είναι εσωτερική στο σύστημα αυτό. Αφού είναι εσωτερική γιατί το ποδήλατο σταματάει; Πως γίνεται οι εσωτερικές δυνάμεις να σταματούν το ποδήλατο;

Η απάντηση που έδωσα στην τάξη (αρκετά συνοπτικά χωρίς να χρειαστεί να γράψω στον πίνακα τύπους/σχήματα που θα διέκοπταν τη ροή του μαθήματος) είναι ότι αυτό που σταματά το ποδήλατο είναι η τριβή των τροχών με το δρόμο. Τα τακάκια επιβραδύνουν τον τροχό, ο οποίος τείνει να ολισθήσει σε σχέση με το οδόστρωμα, με αποτέλεσμα να αναλαμβάνει δράση η στατική τριβή και να επιβραδύνει το ποδήλατο. Το ότι η τριβή με το οδόστρωμα είναι απαραίτηση για να σταματήσει το ποδήλατο το καταλαβαίνεις όταν προσπαθείς να φρενάρεις σε πάγο ή γενικά σε ολισθηρό οδόστρωμα: απλώς δεν σταματάς, πατάς το φρένο, ο τροχός ακινητοποιείται εύκολα αλλά το ποδήλατο δε σταματά. Η τριβή τακακιών/τροχού κάνει τη δουλειά της (η οποία είναι να επιβραδύνει/σταματήσει) τον τροχό αλλά χρειάζεται και τριβή με το οδόστρωμα για να σταματήσει το ποδήλατο. Η συζήτηση στην τάξη σταμάτησε εκεί, αλλά εκ των υστέρων σκέφτηκα ότι όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να αποτελέσουν "σενάριο" για ένα πρόβλημα που μπορεί να δοθεί στους πιο απαιτητικούς μαθητές που θέλουν να εμβαθύνουν λίγο περισσότερο στην αντίστοιχη φυσική.

Έκτοτε, αφού δούλεψα λίγο την ιδέα στο μυαλό μου, έφτιαξα ένα μικρό σετ από απλά προβλήματα που αφορούν τη φυσική του ποδηλάτου, και ειδικότερα του φρεναρίσματος. Τελευταία, βρήκα το χρόνο να μαζέψω όλες αυτές τις χειρόγραφες σελίδες από τις σημειώσεις μου και να τις γράψω στον υπολογιστή, σαν ένα μικρό άρθρο με το φιλόδοξο τίτλο "Μηχανική του Ποδηλάτου". Στο πρώτο μέρος, που παρουσιάζω σήμερα εδώ, αντιμετωπίζω το ζήτημα του φρεναρίσματος, που ήταν και το αρχικό έναυσμα για τον προβληματισμό μου. Σύντομα σκοπεύω να γράψω αντίστοιχα άρθρα σχετικά με τη μετάδοση της κίνησης καθώς και με ζητήματα που αφορούν την ενέργεια. Τα άρθρα αυτά μπορούν να φανούν χρήσιμα κυρίως σε καθηγητές που θέλουν να εντάξουν κάποια επιπλέον εφαρμοσμένα προβλήματα στο -ομολογουμένως πολύ στεγνό- μάθημα κατεύθυνσης της Γ' Λυκείου αλλά και σε απαιτητικούς μαθητές που θέλουν να εμβαθύνουν λίγο περισσότερο στη φυσική του ποδηλάτου χωρίς να ξεφύγουν πολύ από το πνεύμα των εξετάσεων. Στη συνέχεια ακολουθεί το πρώτο από τη σειρά των άρθρων που αφορά το φρενάρισμα. Μπορείτε επιπλέον να το κατεβάσετε το μορφή pdf από εδώ ή να το δείτε και σε μορφή html εδώ.