Το δόγμα του σοκ

Πρόσφατα διάβασα (κάπως ετεροχρονισμένα) μια συνέντευξη της Ναόμι Κλάιν στο Βήμα ("Σας εκπαιδεύουν να αισθάνεστε ένοχοι", 2-10-2010). Η Ναόμι Κλάιν, την οποία ως τότε αγνοούσα, είναι μαχητική δημοσιογράφος, ακτιβίστρια κατά της "παγκοσμιοποίησης" και συγγραφέας των βιβλίων Νo Logo και The Shock Doctrine. Μεταξύ άλλων στο άρθρο διαβάζουμε:

Κατ΄ αρχάς,το ΔΝΤ διέγνωσε ότι είστε άρρωστοι,ότι ο χαρακτήρας των Ελλήνων είναι άρρωστος. Και τώρα σας εκπαιδεύουν να αισθάνεστε ένοχοι γι΄ αυτό που είστε. Πρόκειται για μια τακτική κοινωνικής παθολογίας η οποία δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Επεκτείνεται και στις υπόλοιπες χώρες του μεσογειακού Νότου.

Το ΔΝΤ ήταν έτοιμο κυριολεκτικά να χρεοκοπήσει,τόσο ιδεολογικά όσο και χρηματικά. Σε αυτό είχε βοηθήσει και η οικονομική κρίση μετά το 2008. Μην ξεχνάτε ότι το ΔΝΤ είχε αναγκαστεί να πουλήσει ακόμη και χρυσό από τα αποθέματά του. Και βέβαια  η εικόνα του στον αναπτυσσόμενο κόσμο ήταν τόσο κακή που οι ηγεσίες των χωρών αυτών δεν ήθελαν να το δουν μπροστά τους. Τώρα όμως το ΔΝΤ βρήκε μια νέα "αγορά": την Ευρώπη. Κατά έναν περίεργο τρόπο, σώσατε το ΔΝΤ από τη χρεοκοπία.

Μπορείτε να βρείτε το πλήρες άρθρο εδώ, αξίζει να διαβαστεί. Το άρθρο αυτό έφερε στην προσοχή μου κι ένα ντοκυμαντέρ, βασισμένο στο δημοφιλές βιβλίο της Ναόμι Κλάιν The Shock Doctrine (Το δόγμα του σοκ, κυκλοφορεί μεταφρασμένο στα ελληνικά). Το ομότιτλο ντοκιμαντέρ, υποστηρίζει τη θέση ότι οι πολιτικές της ελεύθερης αγοράς κυριάρχησαν στον κόσμο μέσω της εκμετάλευσης των λαών και των χωρών που είναι θύματα καταστάσεων σοκ. Οι καταστάσεις σοκ, οι οποίες μπορεί να προέλθουν είτε από φυσικές καταστροφές (σεισμούς, τσουνάμι, τυφώνες) είτε από οικονομικές κρίσεις, δικτατορίες και πολέμους, χρησιμοποιούνται για να προωθηθούν ακραία φιλελεύθερες πολιτικές. Ως παραδείγματα αναφέρονται η δικτατορία στη Χιλή, η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης αλλά και πιο πρόσφατα παραδείγματα όπως ο πόλεμος στο Ιράκ (ο οποίος μετέτρεψε τη χώρα σε παράδεισο για τις "επενδύσεις" από αμερικανικές εταιρίες) και η 11/9 (η οποία μεταξύ άλλων "άνοιξε" μια νέα αγορά δισεκατομυρίων, εκείνη της "εσωτερικής ασφάλειας"). Το ντοκιμαντέρ μπορείτε να το παρακολουθήσετε ολόκληρο στο youtube, σε 6 μέρη και μάλιστα με ελληνικούς υποτίτλους.



Αξίζει να το δει κανείς και να συνειδητοποιήσει την αναλογία των σοκ που περιγράφει με το παρόν σοκ που ζούμε και πρόκειται να ζήσουμε στο μέλλον: την κρίση χρέους της ευρωζώνης. Οι Έλληνες είμαστε από τους πρώτους που νιώσαμε τις συνέπειές της αλλά φαίνεται πως σύντομα το πρόβλημα θα αγγίξει τις περισσότερες οικονομίες της Ευρώπης. Ως συνταγή αντιμετώπισής της προωθείται εκείνη που δε θα περιορίσει ούτε στο ελάχιστο τη φρενήρη κερδοσκοπία των τραπεζών της τελευταίας τριακονταετίας: περιορισμός των δαπανών του κράτους για εκπαίδευση, κοινωνική πρόνοια και δημόσιες επενδύσεις, μεγάλης κλίμακας ιδιωτικοποιήσεις σε ότι απέμεινε κρατικό μετά τη "λαίλαπα" των 90's και ακόμα μεγαλύτερη απελευθέρωση (απορρύθμιση) των αγορών. Για να δεχθεί αυτή τη συνταγή ο ευρωπαίος πολίτης πρέπει πρώτα να αισθανθεί ένοχος, να νιώσει ότι κι εκείνος "τα έφαγε" και επομένως πρέπει τώρα να πληρώσει. Η δημιουργία κλίματος σοκ είναι κάτι περισσότερο εμφανής στα ελληνικά ΜΜΕ, αρκεί κανείς να δει τις πρωϊνές εκπομπές καθώς και τα απογεματινά "δελτία ειδήσεων" των ιδιωτικών σταθμών. Έτσι, ευρισκόμενοι σε κατάσταση σοκ, ξέρουμε ότι κάποιος μας φταίει αλλά δεν ξέρουμε ποιός, κι έτσι στρεφόμαστε εναντίον αλλήλων: ιδιωτικοί υπάλληλοι ενάντια στους δημόσιους, δημόσιοι ενάντια στους ιδιωτικούς και όλοι εναντίον των μεταναστών "για την περίθαλψη των οποίων πληρώνουμε εκατοντάδες εκατομύρια ευρώ" την ίδια στιγμή που δεκάδες δισεκατομύρια φεύγουν "αδιαμαρτύρητα" για την Ελβετία αλλά και για την πληρωμή των τόκων του δημοσίου χρέους μας.